We nemen afscheid van het fossiele aardgas, overal in Nederland. Maar we willen natuurlijk wel een warm huis, een warme werkplek en warm water. Dus ontwikkelen we nieuwe warmtebronnen en verwarmingstechnieken. De een kun je vandaag al toepassen. Voor de ander is eerst een aanpassing aan je huis nodig of moet je wachten op wat je gemeente gaat doen. Iedereen krijgt te maken met deze warmtetransitie. Daarom is het goed om stil te staan bij de volgende vragen:
Van het gas af: dit betekent het
Nederland moet van het aardgas af in 2050. Je hoort er steeds meer over. En er zijn vragen. Wanneer gaan we van het gas af? En hoe? Moet ik zelf iets doen? Maar ook: is stoppen met aardgas wel nodig? Belangrijke vragen waarmee we je graag op weg helpen.
Nederland van het gas af in 3 vragen
Wanneer gaan we van het gas af?
De overheid wil de CO2-uitstoot verminderen door over te stappen op duurzame energie, zoals zon, wind, water, en natuurlijke grondstoffen zoals mest, slib en gft-afval. Het doel is om al vóór 2030 ongeveer 1,5 miljoen bestaande woningen in Nederland te verduurzamen. Het gaat hierbij om het isoleren van je woning en het gebruikmaken van duurzame warmte en elektriciteit, zoals warmtenetten en warmtepompen. Lees hier meer over op de website van het Klimaatakkoord.
In het Klimaatakkoord staat daarnaast dat er in 2050 7 miljoen woningen en 1 miljoen andere gebouwen van het aardgas af moeten zijn. Dit betekent onder andere dat je vanaf dat moment niet meer met aardgas kunt koken en verwarmen.
Check wat je gemeente gaat doen
Je vraagt je misschien af: wanneer is mijn huis aan de beurt? Of: wanneer kan ik zelf stappen ondernemen? Dan is het goed om te weten dat elke gemeente een plan maakt. Daarin staat welke toekomstige verwarmingsoplossing er wordt verwacht voor elke wijk en wanneer dat ongeveer zal zijn.
Kijk voor meer informatie op de website van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO)
Waarom moet Nederland van het gas af?
Stoppen met aardgas is noodzakelijk. Daar zijn verschillende redenen voor:
- Als je aardgas gebruikt, veroorzaak je CO2-uitstoot. Dit broeikasgas is een belangrijke oorzaak voor klimaatverandering.
- De voorraad aardgas is niet oneindig en raakt een keer op.
- De aardgaswinning in Groningen veroorzaakt veel schade.
Stel, je vormt een gemiddeld Nederlands huishouden. Dan verbruik je ongeveer 1.200 m3 aardgas per jaar*. Dit veroorzaakt jaarlijks ongeveer 2.100 kilo CO2 -uitstoot (1,8 kg CO2/m3**). Deze hoeveelheid gaat omlaag als je duurzamer gaat verwarmen, zoals met een elektrische warmtepomp of via stadsverwarming.
Bewoners en bedrijven in Nederland stootten in 2023 met onze stadswarmte en koude gemiddeld 62% minder CO2 uit dan als ze losse HR-gasketels zouden hebben. Met een volledige warmtepomp is dit 30% tot 55%, en met een hybride warmtepomp is dat ongeveer 30%***. Ook met groen gas, gemaakt van natuurlijke grondstoffen zoals mest, slib en gft-afval, zorg je voor minder CO2-uitstoot dan met aardgas. Als je kookt of verwarmt met groen gas, stoot je ook CO2 uit. Er komt bij de verbranding van groen gas dus nog steeds CO2 vrij. Maar deze uitstoot is eerder door de gebruikte biogrondstoffen opgenomen uit de lucht. Je brengt dus bijna geen éxtra CO2 in de atmosfeer. Hierdoor stoot je met groen gas veel minder CO2 uit dan met aardgas. Aardgas is lange tijd opgeslagen geweest in de grond, dat komt nu vrij en leidt tot een toename van CO2 in de atmosfeer (bron: CO2emissiefactoren.nl). Bekijk ook de video over de klimaatverandering van de overheid.
* Bron: Milieu Centraal - gemiddeld energieverbruik
** Bron: co2emissiefactoren.nl
*** Bron: Milieu Centraal - warmtepomp
Hoe gaan we van het gas af?
Alle gemeenten in Nederland zijn dus volop bezig met hun warmteplannen. In die plannen staan verschillende alternatieven om je huis duurzamer te verwarmen. Je gemeente onderzoekt per wijk wat het meest betaalbare alternatief is. Naast de gemeenteplannen zijn er natuurlijk zelf ook dingen die je kunt doen. In grote lijnen zijn er drie mogelijkheden:
Vragen en antwoorden over van het gas af
Welke gemeenten zijn al aardgasvrij?
Geen van de gemeenten in Nederland is al helemaal aardgasvrij. Wel heeft de Rijksoverheid 64 wijken geselecteerd, verspreid over het land, die al aan de gang zijn gegaan om aardgasvrij te worden. Je kunt het zien als een oefening om erachter te komen welke aanpak goed werkt en welke minder. Die wijken noemt de overheid 'proeftuinen'.
Ik woon in een huurappartement. Kan ik ook van het aardgas af?
Als je je woning huurt, moet de verhuurder toestemming geven om de gasaansluiting weg te halen. In de praktijk zijn het vooral woningcorporaties die al plannen maken om hun woningen aardgasvrij te maken. Huur je bij een commerciële verhuurder, dan kun je natuurlijk altijd jouw ideeën over verduurzaming met je verhuurder bespreken.
Hoe kan ik van het aardgas af zonder ingrijpende investeringen?
Ga je van het aardgas af, dan zijn er altijd kosten aan verbonden. Wil je zonder ingrijpende investeringen duurzamer verwarmen? Dan is groen gas een makkelijke oplossing. Groen gas maken we van natuurlijke grondstoffen, zoals mest, rioolslib en gft-afval. Je kunt gewoon koken en verwarmen zoals je gewend bent. Je cv-ketel, cv-installatie, fornuis en radiatoren: alles kan blijven zoals het is.
Je huis isoleren helpt om te besparen, maar ook daar zijn kosten aan verbonden. Pas later levert deze investering je iets op: voordeel op je energierekening. Als je een woning huurt, moet je verhuurder die kosten maken en gaat misschien je huur omhoog.
Toch kun je nu al aan de slag, want er zijn veel subsidiemogelijkheden voor het duurzamer maken van je huis. Doe de Duurzaam Wonen Check en ontdek welke eerste stappen jij kunt zetten en waar je subsidie voor kunt aanvragen.
Ik wil niet van het aardgas af. Is dat verplicht?
De overheid wil dat alle woningen en bedrijven stapsgewijs van het aardgas afgaan. Het is dus niet verplicht, maar het is wel de intentie dat er in 2050 niemand meer is die zijn huis nog met aardgas verwarmt.